​

ازدواج افراد با یکدیگر در شرایطی توسط قانون منع شده و برای زن و مرد در صورت اطلاع از قانون و سرپیچی از آن مجازات در نظر گرفته شده است.

​

خواستگاری تقاضا ازدواج مرد از زن است. این تقاضا، در قوانین ما با محدودیت‌هایی روبرو است. به‌عبارت‌دیگر، مردان نمی‌توانند از هر زنی بخواهند که با آن‌ها ازدواج کند، بلکه در این زمینه موانعی وجود دارد. در این نوشتار از مجله دلتا به بررسی موانع خواستگاری در قانون می‌پردازیم.

موانع خواستگاری در قانون

به‌طورکلی، موانع خواستگاری که از آن به‌عنوان موانع ازدواج هم یاد می‌شود، موارد زیر است:

• اگر زن شوهر داشته باشد: مرد نمی‌تواند از زنی که متاهل و دارای شوهر است، خواستگاری کند. یکی از شرایط صحیح بودن عقد ازدواج، بدون شوهر بودن خانم است، تا ‌جایی‌که قانون مدنی ما، نکاح با زن شوهردار را در صورتی‌که نسبت به متاهل بودن زن و ممنوع بودن ازدواج با او علم وجود داشته باشد، موجب بطلان ازدواج می‌داند و در عین‌حال، این زن و مرد برای همیشه از ازدواج باهم محروم می‌شوند. البته اگر طرفین جاهل باشند و عقد جاری کنند و به رابطه زناشویی منجر شود، باز هم حرمت ابدی ایجاد می‌شود. این حکم مهم، به جهت حفظ بنیان خانواده و جلوگیری از ایجاد تردید نسبت به نسب فرزندان متولد شده است.
• اگر مرد چهار زن دائمی داشته باشد:  بر اساس مقررات قانونی و شرعی، هرگاه مردی با چهار زن به‌طور هم‌زمان عقد ازدواج، به‌صورت دائم منعقد کرده باشد، از ازدواج دائم با زن پنجم منع شده است. به همین دلیل، خواستگاری این مرد از زن دیگری امکان‌پذیر نیست.
• اگر زن در عده باشد: عده مدتی است که در طی آن، زنی که عقد ازدواجش برهم‌خورده، نمی‌تواند ازدواج مجدد کند. عده در قانون، دارای اقسامی است که هر کدام از آن‌ها مدت خاص خود را دارد.
• خویشاوندی نسبی، سببی و رضاعی: شرع و قانون خواستگاری و به‌تبع آن، ازدواج با خویشاوندان نسبی، سببی و رضاعی را منع کرده است. خویشاوندان نسبی، پدر و مادر و پدربزرگ و مادربزرگ، فرزند و نوه‌ها، برادر و خواهر و فرزندان آن‌ها، عمه و عمو و خاله و دایی خود شخص و پدر و مادر و اجداد و جدات او هستند.
• مطلقه بودن به سه طلاق: زنی که سه مرتبه متوالی زن یک نفر بوده و مطلقه شده است، نمی‌تواند دوباره با همان مرد ازدواج کند، مگر این‌که به عقد ازدواج دائم مرد دیگری درآید و پس از وقوع نزدیکی با او، به‌واسطه طلاق، فسخ یا فوت، جدایی حاصل شود.

​

• کفر: بر اساس احکام و قوانین اسلام و ایران، نکاح زن مسلمان با مرد غیرمسلمان جایز نیست. به‌این‌ترتیب، مرد نمی‌تواند از زنی که کافر است، خواستگاری کند. البته درصورتی‌که مرد مسلمان با زن غیرمسلمان اهل کتاب، مانند مسیحی یا یهودی ازدواج کند، به دین او احترام می‌گذارد و اشکالی از جهت اختلاف دین پیش نخواهد آمد. هرگاه زن و شوهر هر دو کافر باشند و زن مسلمان شود، نمی‌تواند به زندگی زناشویی با مرد کافر ادامه دهد در این صورت نکاح منحل خواهد شد، زیرا کفر مانع نکاح است.
• لعان: لعان در لغت، به معنای ناسزا گفتن و نفرین به یکدیگر است. هرگاه این عمل با تشریفات خاص خود میان زن و شوهر واقع شود، نکاح آن‌ها قهرا منحل می‌شود و این دو نسبت به یکدیگر برای همیشه حرام شده و دیگر نمی‌توانند باهم ازدواج کنند. این مورد نیز، امروزه کاربرد چندانی ندارد.
• احرام: آخرین مانع خواستگاری و نکاح، احرام است. در حالت احرام، زن و مرد از ازدواج با یکدیگر منع شده‌اند. بنابراین عقد نکاح در حال احرام باطل بوده و در صورت آگاهی نسبت به چنین ممنوعیتی موجب حرام شدن ابدی زن و مرد نسبت به هم می‌شود.

هریک از این عوامل هشت‌گانه درصورتی‌که وجود داشته باشند، مانعی در راه خواستگاری مرد از زن و به‌تبع آن، ازدواج آن‌ها با یکدیگر است. قانون برای چنین ازدواج‌هایی ضمانت اجرای بطلان و گاه، حرام شدن مرد و زن نسبت به هم را قرار داده است.

برای آشنایی بیشتر با نکات حقوقی بیشتر جهیزیه طبق قانون بر عهده کیست؟ را مطالعه کنید.

همچنین بخوانید:

چه زمانی مرد می‌تواند از تحصیل زن جلوگیری کند؟

پس گرفتن هدایای نامزدی چه شرایطی دارد؟

در چه مواردی ازدواج موقت باید ثبت شود؟

تقسیم اموال زن و مرد در طلاق

اقساط بانکی فرد فوت شده چگونه پرداخت می‌شود؟

با مجله حقوقی دلتا همراه باشید

​